Οι οστεοκλάστες είναι φυσιολογικα κύτταρα που συναντάμε στα οστά και είναι υπεύθυνα για την απορρόφηση των οστών. Τα οστά μας είναι ενάς δυναμικός ιστός που βρίσκεται σε συνεχή διαδικασία απορρόφησης και αναδόμησης. Οι οστεοβλάστες είναι τα κύτταρα που χτίζουν το οστό. Τα διφωσφονικά χορηγούνται σε ογκολογικούς ασθενείς με οστικές μεταστάσεις. Εκτός από την ανασταλτική τους δράση απέναντι στους οστεοκλάστες, πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν και την δράση τους κατά αρκετών τύπων καρκινικών κυττάρων, όπως του πολλαπλού μυελώματος, του μαστού , του προστάτη και του παγκρέατος.
Τα φάρμακα αυτά μειώνουν την οστική νοσηρότητα δηλαδή τις επιπλοκές των οστικών μεταστάσεων όπως είναι ο πόνος, τα κατάγματα και την υπερασβεστιαιμία που παρατηρείται σε αυτές τις καταστάσεις. Εκτός από τους ογκολογικούς ασθενείς, διφωσφονικά χορηγούνται και στην πρόληψη και θεραπεία της οστεοπόρωσης μετά την εμμηνόπαυση. Επίσης χορηγούνται και για την προστασία από την μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης. Όπως με όλα τα φάρμακα, έτσι και σε αυτές τις περιπτώσεις ο θεράπων ιατρός σταθμίζει την ευεργετική τους δράση με τις παρενέργειες.
Μία σπάνια αλλά σημαντική ανεπιθύμητη δράση του φαρμάκου είναι η οστεονέκρωση των γνάθων. Όπως προαναφέρθηκε τα διφωσφονικά αναστέλλουν τη δράση των οστεοκλαστών αλλά παράλληλα έχουν και αντιαγγειογενετική δράση, παρεμποδίζοντας το σχηματισμό νέων αγγείων και διαταράσσοντας έτσι την κυκλοφόρια του αίματος . Με αυτούς τους μηχανισμούς ερμηνεύεται και η οστεονέκρωση των γνάθων. Έτσι οι ασθενείς που πρόκειται να ξεκινήσουν θεραπεία με διφωσφονικά, θα πρέπει να υποβληθούν σε έναν πλήρη οδοντιατρικό έλεγχο.
Πριν την έναρξη της θεραπείας λοιπόν οι ασθενείς πρέπει να έχουν ολοκληρώσει οδοντιατρικές εργασίες όπως:
- Εμφράξεις δοντιών
- Ενδοδοντικές θεραπείες
- Θεραπεία ουλίτιδας και περιοδοντίτιδας
- Εξαγωγή ριζών ή κατεστραμμένων δοντιών
- Ακροριζεκτομές Χειρουργική αφαίρεση κύστεων, όγκων των γνάθων και καλόηθων όγκων των ούλων
Αν κατά τη διάρκεια θεραπείας με διφωσφονικά προκύψει ανάγκη οδοντιατρικής επέμβασης, ο οδοντίατρος θα πρέπει απαραίτητα να επικοινωνήσει με το θεράποντα ιατρό καθώς επίσης θα πρέπει να γνωρίζει τις ανεπιθύμητες δράσεις στο στόμα και τον τρόπο πρόληψης και αντιμετώπισης αυτών. Επιγραμματικά οι οδοντιατρικές πράξεις που επιτρέπονται είναι:
- Θεραπεία ουλίτιδας
- Θεραπεία περιοδοντίτιδας χωρίς βαθιές αποξέσεις
- Εμφράξεις Ενδοδοντικές θεραπείες
- Προσθετικές εργασίες Βιοψίες μαλακών μορίων
Αντίστοιχα πρέπει να αποφεύγονται:
- Βαθιά περιοδοντική απόξεση
- Εξαγωγές δοντιών
- Εμφυτεύματα Βιοψίες βλεννογόνου των γνάθων
- Χειρουργικές επεμβάσεις στις γνάθους (οστικές αναπλάσεις, εμφυτεύματα)
Τα διφωσφονικά δεν πρέπει να διακόπτονται από τον οδοντίατρο. Η απόφαση αυτή πρέπει να ληφθεί από τον ιατρό, που τα έχει χορηγήσει σε συνενόηση με τον οδοντίατρο, που έχει καθήκον να περιγράψει το είδος της απαιτούμενης επέμβασης και τους κινδύνους που συνεπάγονται από αυτήν. Γενικά συνιστάται η διακοπή τους 3 μήνες πριν και 3 μήνες μετά την επέμβαση. Εντούτοις δεν υπάρχουν τεκμηριωμένες αποδείξεις ότι η διακοπή θεραπείας με διφωσφονικά μπορεί να προλάβει επιπλοκές στις γνάθους.
